creativiteit in crisis

Creativiteit in crisistijd

“Hoe gaat de wereld post-corona er straks uitzien? Hoe kunnen organisaties bijsturen zonder zicht op morgen? ” 
Verschillende scenario’s zijn denkbaar. Elke organisatie heeft zijn eigen verhaal.

Omdat wij organisaties helpen duurzaam en innovatief te worden werden we nieuwsgierig naar deze verhalen.  Wij spraken met diverse organisaties in onze klantenkring, van energieleverancier tot overheidsinstelling, om zo goed mogelijk te begrijpen wat voor impact corona heeft op bedrijfsvoering en, in het specifiek, op de strategievorming en -uitvoering.                                                                             

Uit de verhalen blijkt dat het merendeel van de organisaties in een ‘actie-reactie modus’ zit en alleen ad-hoc werk oppakt. Met name de inrichting van kantoren volgens de regels van de 1,5 meter samenleving. Terwijl ze in mindere mate bezig zijn met lange termijn vraagstukken zoals strategie en innovatie, maakt de crisis tegelijkertijd organisaties creatief. De uitdaging is nu om die creatieve energie om te zetten in duurzame strategie en organisatievoering.

De coronacrisis kenmerkt het belang van een duidelijke strategie

Allereerst hebben we meerdere keren gehoord dat de grote impact van de pandemie het belang van scenario-denken versterkt. Denk aan het meenemen van verschillende (nood) scenario’s in je strategie en hoe je daar als organisatie op kan inspelen. Het viel ons op dat dit voornamelijk blijft bij financiële doorrekening van noodsituaties (en het gevolg op de omzet) en minder bij de kwalitatieve positionering die je als organisatie wilt innemen binnen die scenario’s.

Vooralsnog hebben we geen organisaties gesproken die hun strategie volledig moeten of willen omgooien. De stip op de horizon blijft hetzelfde, de invulling verandert. Het bovengenoemde scenariodenken is daarin een vorm: als de intelligente lockdown wordt versoepeld, wat betekent dat voor onze werkzaamheden?

De uitdagingen van werken op afstand

Nu het werken op afstand het nieuwe normaal is en waarschijnlijk blijft in 2020, is het noodzakelijk dat werknemers kunnen samenwerken en communiceren via digitale media. Hierdoor vindt er een versnelling plaats van digitaliseringsprocessen (die vaak al in ontwikkeling waren maar nu pas echt prioriteit krijgen).

Organisaties die met sensitieve informatie werken zoals overheidsinstellingen, zien een uitdaging in het waarborgen van privacy en veiligheid. Een van de klanten zei dat het van belang is om zich in haar functie ‘professioneel’ en tot op zekere hoogte ‘formeel’ te gedragen. “Maar hoe doe je dit als je baby op de achtergrond door een gesprek heen schreeuwt?” We staan voor de uitdaging om een balans te vinden tussen hun professionele en persoonlijke identiteit.

Ook lopen organisaties tegen uitdagingen aan zoals het behouden van organisatiecultuur terwijl werknemers op afstand werken. Organisaties worstelen met name met vragen zoals: “Hoe behoud ik een gevoel van team bonding?” “Hoe kan ik enthousiasme aanwakkeren zonder een groep direct toe te spreken?” Werknemers ontwikkelen verschillende creatieve initiatieven om een gevoel van saamhorigheid te behouden zoals een online vrijmibo met pubquiz of een dagstart om toch met elkaar de dag te beginnen.

Een andere uitdaging waar organisaties voor staan is het managen op basis van loslaten in plaats van controle. Door het werken op afstand is het complexer voor managers om inzage te hebben in de werkhouding van werknemers. Het is nu noodzaak los te laten en te vertrouwen op de inzet en toewijding van hun werknemers. Zoals een van onze klanten stelde: “Hoe kunnen we zorgen voor een productieve workforce zonder te controlerend te zijn?” Managers zullen verder dan micromanagement moeten gaan en creatieve manieren moeten vinden om werknemers te begeleiden en voldoende output te creëren.

De ruimte voor innovatie en het agenderen van duurzaamheid

Het is duidelijk dat organisaties met name bezig zijn met het ‘nu’. Lange termijn plannen worden vooruitgeschoven. Het is voor de meeste organisaties al voldoende uitdaging om de core business door te laten gaan en werknemers werk te garanderen. 

Toch is dit jammer, vinden onze klanten. Zoals een klant binnen de vrijetijdssector beaamt:  “Het is een mooie tijd voor experimenteren”, zei een van onze klanten. “Juist nu worden oude initiatieven uit de lade gehaald omdat er tijd voor vrij komt”.

Thema’s zoals ‘duurzaamheid’ en ‘circulaire economie’ zijn juist nu heel belangrijk. De crisis biedt tot op zekere hoogte een kans om na te denken over de maatschappelijke rol van de organisatie en in hoeverre de organisatie duurzaam opereert. “De corona crisis kan ons een schone lei bieden.”

Dus is het niet juist nu tijd om ook aan je lange termijn strategie te denken? Zoals veel plaatjes op social media zeggen: “We moeten niet terug willen naar de oude wereld, die was het probleem”. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat we als maatschappij beter uit de crisis komen?

De crisis maakt creatief

Terwijl innovatie en creativiteit voor de lange termijn worden gepauzeerd zien wij dat organisaties op andere vlakken creatief bezig zijn. Organisaties leren door de crisis om te gaan met ambiguïteit. Kansen te zien in plaats van te verzinken in chaos. Een ultieme test om positief te blijven denken in plaats van bij de pakken neer te zitten. Te oefenen met snel testen, vallen en weer opstaan. Tegelijkertijd zien we innovatieprojecten de ijskast in verdwijnen en dat creatieven op ondersteunende taken gezet worden. Zijn dit niet juist de werknemers die je organisatie kunnen helpen vernieuwen?

Beeld je eens in wat voor creativiteit het vergt om continue te balanceren tussen een professionele en persoonlijke identiteit in een online werkomgeving; om een organisatiecultuur te behouden in tijden van afstand; om productiviteit te garanderen terwijl je werknemers loslaat.

De echte uitdaging waar organisaties nu voorstaan gaat verder dan de praktische aanpassingen aan de 1,5 meter samenleving, namelijk;

We roepen dan ook graag op om alle creativiteit die al in huis is in te zetten om jullie organisatie toekomstbestendig te maken door een duurzame, innovatieve strategie te ontwerpen! En kan je het niet alleen? Dan zijn wij er voor je om te helpen.

Benieuwd hoe wij jullie kunnen helpen? Neem contact met ons op