Of wij ervaring hebben met een innovatieteam begeleiden? In de afgelopen jaren hebben wij tientallen innovatieteams versneld. De ene keer ging dit makkelijker dan andere keren. Wat wij hebben geleerd? Veel. Daarom hier vijf lessen die je zelf mee kan nemen als je vernieuwt:
- Innovatie is multidisciplinair: met een brede set aan skills leer je sneller
- Structuur en transparantie zijn belangrijk om echt als innovatieteam samen te werken
- Vrijheid om te experimenteren om aannames te kunnen toetsen
- Een innovatie mentaliteit: nieuwsgierig, gedreven en actiegericht
- Focus op de echte relevante stakeholders voor het team
INNOVATIE IS MULTIDISCIPLINAIR
Om een innovatieteam zo zelfsturend en efficiënt mogelijk te laten werken, worden deze multidisciplinair gevormd. Uit elke relevante expertise bij het ontwikkelen van een innovatie wordt een teamlid toegevoegd. Zo kunnen zij gezamenlijk het gehele proces aanpakken zonder te veel moeten wachten op derden.
Ook hebben teamleden uit zo’n multidisciplinair team een gedeelde basis. Ervaring met het ontwikkelen van innovaties (design thinking/lean startup). De gedeelde basis vormt een fundament waarop de expertises iets toevoegen, en versnelt tegelijkertijd het proces. Bij teamleden die weinig tot geen ervaring hebben met innovatieprojecten is het belangrijk om wel aandacht te besteden aan deze vaardigheden; interviewen, experimenteren, klantgericht denken, etc.
Een voorbeeld hiervan is het multidisciplinaire innovatieteam van ABN AMRO die Zjef hebben ontwikkeld. Dit team heeft een gedeelde basis van user centered innovation.
En daarnaast hele brede expertise; user experience design, (content) marketing, psychologie, front end development & lean startup. Door deze diversiteit binnen het innovatieteam konden we de ‘build-measure-learn’ loop (lean startup) in hoog tempo doorlopen. Zo was een eerste prototype van de chatbot in slechts twee weken gebouwd… en afgeschoten door gebruikers. Met die learnings konden we weer verder.
STRUCTUUR & TRANSPARANTIE
Innovatieprocessen lijken ongestructureerd, maar het tegendeel is waar. Als innovatieteam is het spannend om nog niet te weten waar je naartoe werkt. Maar dat is juist de kracht van innovatie. Door van te voren nog niet te veel vast te leggen, behoud je vrijheid. Vrijheid om de klant centraal te zetten in je proces. Aannames over die klant worden getoetst, ideeën aangepast. Is dat erg? Nee, maar het maakt innovatie wel spannend.
Met een gestructureerd en transparant innovatieproces, kan je een deel van de spanning wegnemen. De structuur geeft een idee hoe je als team tot de innovatie gaat komen, de transparantie over hoe keuzes gemaakt worden. Twee voorbeelden hiervan zijn de bekende methodes Lean Startup en Design Thinking.
Beide methodes geven teams een handvat, waarbij Lean Startup scherper is in de structuur & transparantie. Als innovatieteam werk je dan namelijk in een vast patroon van bouwen, testen, leren binnen het kader van het Business Model Canvas en bepaal je voor elk experiment wat het succes criterium is.
Door deze twee methoden te combineren ontstaat er een krachtig proces, met als doel een succesvol product/dienst waar klanten op zitten te wachten, door zoveel mogelijk te leren. Klik hier voor meer informatie over de combinatie.
Een voorbeeld hiervan is het Spark Talent programma. Tijdens onze eerste editie hebben we samen met VanBerlo een hele brede training neergezet met een hele grote diversiteit aan methoden en tools uit Lean Startup & Design Thinking. We kregen veel vragen, zoals bijvoorbeeld: “wanneer gaan we ideeën bedenken?” In de tweede editie hadden we gekozen om het Lean canvas (een afgeleide van het businessmodel canvas als basisstructuur te gebruiken. Elke sprint konden we onderdelen invullen, testen, aanscherpen en hadden de deelnemers het eindresultaat in beeld, namelijk een voor een groot deel gevalideerd model. De grote uitdaging voor de derde editie? Meer transparantie in het keuzeproces, want hoe maak je keuzes in een training? Wat is goed genoeg?
VRIJHEID OM TE EXPERIMENTEREN
Innovatie is het ontdekken en tegelijkertijd ontwikkelen van een toekomstig businessmodel. Als team ben je op zoek naar zowel een toekomstvisie als het businessmodel. Om de kans van slagen te vergroten is het belangrijk om achter je bureau vandaan te komen. Naar buiten om te onderzoeken en ontdekken hoe de wereld, jouw doelgroep, de oplossing en het businessmodel eruit gaan zien.
Experimenteren klinkt eng: “Je kan niet zomaar het merk gebruiken”, “Je kan niet met een niet werkend product (prototype) naar de klant” of “wat als onze concurrenten die landing page zien?” Dit zijn reacties uit afdelingen die op zijn gezet om het bedrijf te beschermen. De veilige kaders, waarbinnen je als bedrijf opereert, schuren met experimenten die zijn ontworpen om te leren wat er is veranderd in de buitenwereld.
Een goed innovatieteam ervaart de vrijheid om te experimenteren. Dit heeft vaak te maken met de relatie tussen het team en de stakeholders in de organisatie. Vaak betekent dit dat een opdrachtgever een team uit de wind houdt. Hiervoor is wel vertrouwen nodig in het team, wat een team kan opbouwen door zelf scherp te kijken naar de experimenten. Zijn de experimenten effectief, klein en snel? Kunnen we het experiment makkelijk stopzetten? Meer over experimenteren? Klik dan hier.
Een gaaf voorbeeld hiervan is de enquête die we in de ANWB nieuwsbrief hebben meegestuurd. Na een complexe zoektocht naar de behoeften van onze doelgroep kregen we de ruimte om deze resultaten te kwantificeren. Met de bijna 10.000 reacties die we hebben ontvangen (9% van de lezers) een geslaagd experiment die onze eerdere inzichten bevestigde.
Of zoals 1 van de teamleden zei:
“Een werkelijke fantastische opsteker en prachtig leermoment voor heel onze organisatie. We moeten dit instrument veel meer gebruiken. Minder onderbuik gevoel maar meer contact met leden. Het helpt ook voor de naamsbekendheid van ons. TOP TOP TOP”.
INNOVATIETEAM MENTALITEIT
Een innovatie wordt gedragen door het (zelfsturende) team. Als het team niks doet, zal er ook niks uit een traject komen. De mentaliteit van de teamleden is belangrijk. Nieuwsgierig, hands-on en flexibel.
Om de gebruiker te leren kennen en om experimenten te doen moet je naar buiten. Je moet je gebruikers en klanten gaan opzoeken. Alleen we zien dat het voor teams vaak lastig is om die stap daadwerkelijk te nemen. Een drempel waar teamleden overheen moeten. Sceptische reacties die dit oplevert: “Steve Jobs had toch ook nooit gevraagd of iemand een iPhone nodig had” of “ik heb geen tijd”.
Een beetje weerstand is normaal als je op een nieuwe manier gaat werken. Het is even zoeken en je weet vooraf vaak niet precies hoe het gaat lopen. Mensen met een innovatie mentaliteit zetten zichzelf snel over deze weerstand heen: “Ik ben toch wel benieuwd wat we gaan horen.”
Nieuwsgierigheid is een basis voor innovatie. Willen weten wat er speelt bij de gebruiker, begrijpen hoe je een probleem kan oplossen en hoe het businessmodel er misschien uit gaat zien. Wat zijn de bewegingen in de markt? Maar nieuwsgierigheid helpt niet met innovatie als je niet hands-on ingesteld bent. Je moet naar buiten, om aannames te toetsen, te begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt.
De mentaliteit kan je leren door te doen. We hebben veel teamleden gehad die met veel moeite de eerste paar keer de deur uit gingen om met klanten te praten. Soms zelfs met een brandalarm als zetje in de rug (want als je toch al buiten bent…).
FOCUS OP RELEVANTE STAKEHOLDERS
Vergeet je stakeholders niet. Die zijn namelijk essentieel voor je succes. Wie moeten er bij het project betrokken worden buiten het team, en wie niet? Binnen een agile organisatie is het bijvoorbeeld goed om je af te vragen voor wie je het doet (naast de klant natuurlijk!). Dat zijn de meest belangrijke stakeholders om mee te nemen in je proces.
Daarnaast zijn er ook nog een groep stakeholders die verder van je team af staan. Stakeholders die invloed kunnen uitoefenen op je project, denk bijvoorbeeld aan Legal/Risk. Zorg dat je dit soort stakeholders ook in beeld hebt. Maak aan het begint van een project een stakeholdermap en werk deze met regelmaat bij. Zo kan je met je team efficiënt aan de slag en weet je wie je wanneer nodig hebt in het proces.
Voorkom echter dat je continu iedereen aan het bijpraten bent. Bewaar je energie voor relevante stakeholders. Of, in een agile organisatie, nodig stakeholders uit voor je (2 wekelijkse) review. Zorg in die reviews dat je iets komt brengen (resultaten, nieuws), maar nog belangrijker; wat kom je halen? Heb je input/resources/hulp nodig van je stakeholders? Door de review echt te benutten bouw je een goede band met stakeholders en hou je tijd vrij om resultaten te behalen.
